แนวทางปฏิบัติของผู้ควบคุมเรือ
1. ก่อนออกเดินทาง
1.1 ถ้าเป็นการเดินทางทางทะเล ต้องรับฟังคำพยากรณ์อากาศของกรมอุตุนิยมวิทยา ซึ่งออกอากาศทางวิทยุกระจายเสียงทุกวันเป็นประจำ หากมีคำเตือนเรื่องพายุและคลื่นลมแรงควรงดการเดินทางเสีย
1.2 ศึกษาสภาพกระแสน้ำ สภาพท้องน้ำทั้งใต้น้ำและบนน้ำ ตามตำบลต่าง ๆ ตลอดระยะทางที่เรือต้องผ่านไป เพื่อจะได้ระมัดระวังในการบังคับ
เรือให้ปลอดภัย
1.3 ตรวจสอบความพร้อมของอุปกรณ์ต่าง ๆ บนเรือให้มีความพร้อมใช้งานตลอดเวลา
1.4 ผูกมัดสิ่งของต่าง ๆ ให้แน่นหนาไม่สามารถขยับได้โดยง่าย
1.5 ดำเนินการฝึกซ้อมการปฏิบัติในกรณีฉุกเฉินต่าง ๆ เช่น การช่วยชีวิต การดับไฟ ฯลฯ เมื่อเรือจอดรับการส่งกำลังบำรุง
2. การนำเรือเข้า-ออก
2.1 การนำเรือเข้า-ออก ท่าเทียบเรือต้องคอยจนกว่าการเดินเรือว่าง และระมัดระวังมิให้กีดขวางทางเรือเดินที่เดินขึ้น-ล่อง
2.2 การนำเรือออก หากมีสิ่งอื่นบังสายตาต้องแสดงสัญญาณเสียงทุกครั้ง
3. ในขณะเดินทาง
3.1 เมื่อแล่นเรือใกล้บริเวณทางโค้ง ทางแยก ต้องลดความเร็วลง ใช้ความระมัดระวังในการเดินเรือเป็นพิเศษและแสดงสัญญาณเสียงทุกครั้ง และแล่นเรือชิดทางขวาของร่องน้ำทางเรือเดิน
3.2 ในขณะเรือเดินระหว่างพระอาทิตย์ตกถึงพระอาทิตย์ขึ้น และในระหว่างพระอาทิตย์ขึ้นถึงพระอาทิตย์ตกในทัศนวิสัยจำกัด เรือทุกลำต้องเปิด
ใช้โคมไฟเรือเดินตามกฎหมายโดยเคร่งครัด และห้ามเปิดใช้โคมไฟอื่นใดที่ทำให้เกิดการเข้าใจผิดในเรื่องโคมไฟตามกฎหมาย หรือทำให
้ลักษณะชัดเจนของโคมไฟผิดเพี้ยนไป
3.3 การแล่นสวนกันในที่แคบควรให้เรือที่แล่นตามน้ำแล่นผ่านไปก่อนเรือที่แล่นทวนน้ำจึงผ่านไปภายหลัง
3.4 ขณะเดินเรือหากสงสัยว่าอาจจะเกิดอุบัติเหตุเรือโดนกัน ให้เรือทั้งสองฝ่ายลดความเร็วและเปลี่ยนทิศทางเดินเรือให้มากพอที่จะไม่ให้
เกิดอุบัติเหตุเรือโดนกัน
3.5 เรือที่แล่นตัดแม่น้ำลำคลอง ต้องไม่แล่นตัดหน้าเรือที่กำลังเดินขึ้นล่องตามปกติ
3.6 เรือที่แล่นสวนกันในระยะใกล้ ต้องลดความเร็วลงไม่ให้คลื่นจากเรือไปรบกวนการเดินเรือของกันและกัน
3.7 อย่าแล่นเบียดแซงกันในระยะใกล้กับเรืออื่น
3.8 ห้ามแล่นเรือแข่งกันในขณะที่มีผู้โดยสารอยู่ในเรือ
3.9 ผู้ควบคุมเรือต้องทราบที่อันตรายใต้น้ำในแม่น้ำลำคลองที่ตนใช้อยู่และต้องระมัดระวังในการเดินเรือผ่านที่อันตราย
3.10 ความเร็วในการเดินเรือต้องไม่เร็วจนก่อให้เกิดคลื่นรบกวนเรือที่จอดเทียบท่าเรือหรือบ้านพักอาศัยที่อยู่ริมน้ำลำคลอง ตลอดจนเรือที่
กำลังเดินด้วยกัน
3.11 ต้องหมั่นตรวจสอบตัวเรือ หากรั่วต้องรีบแก้ไขทันที
3.12 สำหรับเรือที่เดินทะเลต้องตรวจสอบตำบลที่เรือตลอดเวลาและหากเรือเข้าในเขตที่ตื้นหรือที่อันตรายจะต้องทำการตรวจสอบตำบลที่เรือทุก ๆ 3 นาที
3.13 ห้ามใช้หางเสือมากในการเลี้ยวหัน หรือขณะเรือที่มีความเร็วสูง
3.14 ต้องบันทึกจำนวนผู้โดยสารในเรือไว้ด้วยทุกครั้ง
3.15 ต้องควบคุมเรือโดยระมัดระวังอย่างเต็มความสามารถเพื่อมิให้เรือโดนกันขึ้น
3.16 รับฟังข่าวสารทางอากาศ และพร้อมที่จะเผชิญกับเหตุการณ์เกี่ยวกับพายุอยู่เสมอ เมื่อประสบกับพายุควรหาทางหลบหลีกและหาที่จอดกำบัง
3.17 ควรแจ้งให้ผู้โดยสารทราบล่วงหน้าทุกครั้งที่เรือผ่านเขตอันตรายต่าง ๆ
3.18 ในกรณีที่ได้รับแจ้งสัญญาณขอความช่วยเหลือจากเรืออื่นที่ประสบอุบัติเหตุ ให้รีบนำเรือเข้าไปให้ความช่วยเหลือโดยทันที และส่งสัญญาณ
แจ้งขอความช่วยเหลือไปยังสถานีบกและเรือที่อยู่บริเวณใกล้เคียงเพื่อให้ความช่วยเหลือต่อไปด้วย
4. การปฏิบัติของนายเรือผู้ควบคุมเรือเมื่อผู้โดยสารตกน้ำหรือเรือเกิดอุบัติเหตุดังนี้
4.1 นายเรือผู้ควบคุมเรือเมื่อรู้หรือได้รับแจ้งว่ามีคนตกน้ำให้หยุดเครื่องทันที
4.2 เมื่อรู้แน่ว่าคนตกน้ำกราบไหน ให้หันเรือไปทางกราบนั้น เพื่อให้ท้ายเรือเหห่างจากคนตกน้ำ เพื่อป้องกันใบจักรทำอันตรายคนตกน้ำ
4.3 เมื่อเห็นคนตกน้ำผ่านพ้นท้ายเรือไปแล้ว จึงเดินเครื่องนำเรือกลับมาในเส้นทางเรือเดินเดิม
4.4 ห้ามใช้เครื่องจักรถอยหลังในขณะที่มองไม่เห็นตัวหรือไม่แน่ใจในตำแหน่งที่ของคนตกน้ำเป็นอันขาด
4.5 เมื่อนำเรือเข้าใกล้คนตกน้ำแล้ว ให้โยนเชือกให้คนตกน้ำยึดเหนี่ยวแล้วดึงขึ้นมาบนเรือหรือโยนพวงชูชีพให้
4.6 หากคนตกน้ำอ่อนแรงลง ให้ผู้ที่ว่ายน้ำเป็นและแข็งแรงโดดน้ำลงไปช่วยเมื่อเรือเข้าใกล้คนตกน้ำ
4.7 การช่วยเหลือคนตกน้ำต้องให้คนตกน้ำอยู่ในลักษณะหงายหน้าขึ้นแล้วดึงคอเสื้อพยุงคนตกน้ำเข้าหาเรือ หากไม่มีที่ดึงให้กอดหน้าอก
คนตกน้ำแล้วพยุงคนตกน้ำให้เข้าหาเรือ ห้ามช่วยเหลือคนตกน้ำโดยวิธีให้คนตกน้ำกอดคอเกาะหลังผู้ช่วยเหลือเพราะเมื่อคนตกน้ำกอด
รัดจะทำให้ทั้ง 2 คนจมน้ำได้
4.8 เมื่อช่วยคนตกน้ำขึ้นมาได้แล้ว ให้ทำการปฐมพยาบาลคนตกน้ำเท่าที่สามารถจะกระทำได้และถ้าคนตกน้ำมีอาการหนัก รีบนำส่งแพทย์
ที่ใกล้ที่สุดทันที
5. การปฏิบัติของนายเรือ ผู้ควบคุมเรือเมื่อเรือเกิดอุบัติเหตุ
5.1 แจ้งให้ผู้โดยสารทราบการเกิดอุบัติเหตุ
5.2 แจ้งวิธีการช่วยตนเองให้กับผู้โดยสาร
5.3 พยายามช่วยเหลือผู้โดยสารให้ปลอดภัยก่อน
5.4 พยายามค้นหาเครื่องช่วยชีวิตให้กับผู้โดยสารให้มากที่สุด
5.5 หากเรือเกิดจมหรือพลิกคว่ำให้ค้นหาช่วยผู้โดยสารที่ว่ายน้ำไม่เป็นก่อนคนอื่น
5.6 ส่งสัญญาณขอความช่วยเหลือ ไปยังสถานีบกและเรือที่อยู่ใกล้เคียง
